The Birth of An Academic Discipline: An Analysis of the Development of Social Studies as An Instructional Field: 1893-1916

Abstract

Yurttaşlık eğitimi bireylerin yurttaşlık bilincine sahip olması, vatanseverlik duygularının gelişmesi ve bireyin içinde yaşadığı toplumun kültürel mirası ile normlarını benimsemesine yönelik eğitim süreci olarak tanımlanabilir. Bu eğitim sürecinin odak noktasını yurttaşlık bilinci oluşturmaktadır. 1789 devriminin ardından Fransız okullarında önemli tartışmalara konu olan yurttaşlık bilincinin nasıl kazandırılacağı ve yurttaşlık eğitiminin nasıl yapılacağı 19. yy. boyunca Kıta Avrupa’sında ve Amerika Birleşik Devletleri’nde önemli bir tartışma konusu olmuştur. Sanayileşme, göç ve beraberinde gelen şehirleşme süreci yurttaşlık eğitiminin nasıl verileceğine ilişkin tartışmaları yoğunlaştırmış ve bu tartışmalar sosyal bilgilerin bir öğretim alanı olarak gelişimine zemin hazırlamıştır. ABD’de 1865 sonrası dönemde hızlanan sanayileşme, iç ve dış göç gibi etkenler sayesinde büyük bir nüfus artışı ortaya çıkmış ve bu artışa paralel olarak şehirler büyümeye başlamıştır. İç savaş sonrası kölelikten kurtulan Afro-Amerikalıların yeni toplum yaşamına uyumları çok farklı sosyo kültürel ortamlardan gelen göçmenlerin Amerikan toplumuna entegrasyonu ve üretken bir yurttaş olmaları ciddi bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Okul bu sorunu çözebilecek etkili bir aktör olarak görülmüştür. Bununla beraber okul programlarında v erilen sosyal eğitim anlayışının ya da daha özel bir ifade ile yurttaşlık eğitiminin sorgulanmasının gerekliliği de bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Yeni gelişen sosyal bilimlerin ışığı altında okullarda verilen tarih eğitimini sorgulayan James H. Robinson “Yeni Tarih” yaklaşımı ile disiplinler arası ve yakın çevre odaklı bir tarih öğretimine dikkat çekmiştir. Bununla beraber John Dewey’in çocuğun ilgileri doğrultusunda ve öğrenme sürecinde aktif metotların kullanılmasına yönelik önerileri ile öğretmenin ve ders kitabının egemenliğine yönelik eleştirileri ve Hampton Ziraat Okulu’nda yaptığı çalışmalarla Thomas J. Jones’un yurttaşlık eğitimine getirdiği yeni bakış açısı sosyal bilgilerin gelişim sürecini derinden etkilemiştir. Yurttaşlık bilincinin kazandırılmasına yönelik farklı yaklaşımların birbirleri ile mücadelelerinin sonucunda yurttaşlık eğitiminin sosyal bilgiler şemsiyesi altında verilmesi kabul edilmiştir. Bu bağlam içinde çalışmanın amacı 18931916 yılları arasında tarih merkezli yurttaşlık eğitiminin sosyal bilgilere doğru nasıl geliştiğini ve ortaöğretim de sosyal bilgilerin bir öğretim alanı olarak gelişim sürecini ABD bağlamında irdelemektir.